25 stycznia 2018 r. w Restauracji „Strzelec” w Strzelinie odbyło się Forum Rolnicze zorganizowane przez Rady Powiatowe Dolnośląskiej Izby Rolniczej Powiatów: Strzelińskiego, Oławskiego, Oleśnickiego i Ząbkowickiego. Rolę gospodarza wydarzenia pełnił Pan Edward Tracz – Przewodniczący Rady Powiatowej DIR Powiatu Strzelińskiego. W spotkaniu uczestniczyli: Pan Leszek Grala – Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej, Pan Ryszard Borys – Wiceprezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej i Przewodniczący Rady Powiatowej DIR Powiatu Oławskiego, Pan Waldemar Jankowski – Członek Zarządu Dolnośląskiej Izby Rolniczej, Pan Dionizy Prusiewicz – Przewodniczący Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego, Pan Wiktor Skotnicki – Przewodniczący Rady Powiatowej DIR Powiatu Ząbkowickiego, Pani Dorota Pawnuk – Burmistrz Miasta i Gminy Strzelin, przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, instytucji działających na rzecz rolnictwa oraz delegaci Rad Powiatowych DIR z Powiatów: Strzelińskiego, Oławskiego, Oleśnickiego i Ząbkowickiego. Zebranych gości powitał Pan Edward Tracz – Przewodniczący Rady Powiatowej DIR Powiatu Strzelińskiego. Następnie głos zabrali prelegenci.
Pan Mariusz Cygan z Urzędu Skarbowego w Strzelinie omówił nowe przepisy dotyczące VAT-u, które weszły w życie od 1 stycznia 2018 r. Przepisy te dotyczą także rolników. Od początku roku obowiązuje m.in. jednolity plik kontrolny i obowiązek składania deklaracji VAT-7 i VAT-7K elektronicznie. Wszyscy podatnicy czynni mają obowiązek składania Jednolitego Pliku Kontrolnego VAT co miesiąc, nawet jeśli podatek rozliczają kwartalnie. Pojawił się też obowiązek tzw. split payment (płatność rozdzielona). Płatność za nabyty towar lub usługę jest dokonywana w taki sposób, że zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na rachunek rozliczeniowy dostawcy lub jest rozliczana w inny sposób, natomiast pozostała zapłata odpowiadająca kwocie podatku od towarów i usług jest płacona na specjalny rachunek bankowy dostawcy - rachunek VAT. W ten sposób następuje podział kwoty należnej dostawcy.
Pan Marek Mierzwiński – kierownik Biura Powiatowego ARiMR w Strzelinie przedstawił informacje dotyczące nowej aplikacji eWniosekPlus. Od 2018 r. wszystkie wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich oraz płatności obszarowych z PROW muszą zostać złożone formie elektronicznej za pośrednictwem formularza geoprzestrzennego udostępnionego na stronie internetowej ARiMR. Powyższe wynika wprost z przepisów wspólnotowych i dotyczy wszystkich państw członkowskich UE. Tym rolnikom, którzy nie korzystają z internetu, Agencja oraz współpracujące z nią instytucje będą udzielały pomocy. ARiMR, tak jak dotychczas, będzie przesyłać rolnikom wstępnie wypełniony wniosek tzw. wniosek spersonalizowany wraz z załącznikami wersji papierowej (do 2020 r.). Należy jednak traktować go jedynie informacyjnie. Złożenie wniosku w formie papierowej będzie możliwe jedynie dla tych rolników, którzy nie są w stanie złożyć wniosku w wersji elektronicznej i jednocześnie nie mogą skorzystać z pomocy technicznej zapewnionej przez biuro powiatowe ARiMR. Aby ułatwić rolnikom złożenie wniosków przez internet, Agencja przygotowała nową aplikację eWniosekPlus. Jest ona przejrzystsza, prostsza i bardziej intuicyjna niż poprzednia. Przez cały proces wypełniania wniosku rolnik jest prowadzony za pomocą kreatora. Wypełnianie wniosku rozpoczyna się od wyrysowania upraw na działkach referencyjnych spersonalizowanych na podstawie wniosku o przyznanie płatności na rok 2017 lub na dodanych nowych działkach referencyjnych (ewidencyjnych). Po wyrysowaniu uprawy rolnik zaznacza płatność, o którą ubiega się do danej uprawy. Może dodać niezbędne załączniki, a pozostałe dane we wniosku wypełniane są automatycznie przez aplikację. Aplikacja porównuje dane deklarowane przez rolnika z danymi referencyjnymi m.in. w zakresie maksymalnego kwalifikowanego obszaru (MKO), jak również przeprowadza kontrolę krzyżową między danymi deklarowanymi przez innych rolników oraz inne sprawdzenia w zakresie kompletności wniosków. Aplikacja również na bieżąco wylicza powierzchnie gruntów ornych, procent uprawy głównej oraz dwóch upraw głównych. W zakresie sprawdzenia wymogów zazielenienia dostępny jest kompleksowy przegląd zawierający informacje na temat zwolnienia z wymogu dywersyfikacji upraw, zwolnienia z wymogu utrzymania obszarów proekologicznych (EFA), spełnienia wymogu dywersyfikacji upraw, spełnienia wymogu utrzymania EFA, powierzchni, nazwy i procentu upraw głównych, danych dotyczących elementów EFA oraz trwałych użytków zielonych wrażliwych pod względem środowiskowym. Program ma tę zaletę, że nie tylko wychwyci pomyłki, ale również na bieżąco będzie informował o popełnionych błędach czy brakach. Prawidłowo wypełniony e-wniosek zaoszczędzi rolnikowi czasu na składanie dodatkowych wyjaśnień, dokonywanie korekt, co w konsekwencji przyspieszy obsługę wniosku oraz da szansę na wcześniejsza wypłatę płatności. Główne korzyści wynikające z wypełniania oraz złożenia wniosku o przyznanie płatności na rok 2018 poprzez aplikację eWniosekPlus to:
brak konieczności uzupełniania danych alfanumerycznych w zakresie płatności obszarowych, wszystkie dane generowane są automatycznie na podstawie narysowanych granic upraw i wybranych płatności,
brak konieczności wielokrotnego rysowania tych samych powierzchni w ramach działek rolnych głównych i podrzędnych, działki rolne generowane są automatycznie na podstawie narysowanych granic upraw i wybranych płatności,
dostęp do aktualnych danych referencyjnych, które prezentowane są w ramach przeglądu danych dla działek referencyjnych oraz wykorzystywane podczas kontroli wstępnych,
możliwość złożenia wniosku bez konieczności modyfikowania danych, w przypadku, gdy powierzchnie deklarowane do płatności oraz ich położenie nie uległy zmianie w stosunku do poprzedniego roku (dostępne w ramach uproszczonego trybu wypełniania wniosku),
wyświetlane na bieżąco w trakcie wypełniania wniosku wskazówki w zakresie uzupełniania pól, dołączania wymaganych załączników,
wyświetlane na bieżąco w trakcie wypełniania wniosku komunikaty o stwierdzonych brakach lub błędach we wniosku o przyznanie płatności (ich poprawienie lub uzupełnienie przed zatwierdzeniem i wysłaniem wniosku do biura powiatowego ARiMR pozwoli na uniknięcie zmniejszeń kwot płatności ze względu na stwierdzone nieprawidłowości),
wyświetlany na bieżąco przegląd w zakresie danych do płatności za zazielenienie,
możliwość złożenia wniosku oraz mobilny dostęp do konta przy użyciu tabletu lub smartfonu.
Od 12 lutego 2018 r. wszyscy rolnicy za pośrednictwem strony internetowej ARiMR www.arimr.gov.pl będą mogli zapoznać się z wersją demonstracyjną aplikacji eWniosekPlus
i sprawdzić, jak ten program działa i jak z niego korzystać. Pełna wersja nowej aplikacji zostanie udostępniona na stronie internetowej Agencji 15 marca 2018 r., czyli w dniu rozpoczęcia tegorocznej kampanii przyjmowana wniosków o przyznanie płatności. Krok pierwszy to zalogowanie się do systemu informatycznego ARiMR. Rolnicy, którzy posiadają już konto w aplikacji e-Wniosek, mogą zalogować się na istniejące konto. W przypadku, gdy rolnik nie posiada konta w aplikacji e-Wniosek, powinien je utworzyć na stronie www.arimr.gov.pl w zakładce eWniosekPlus. Do założenia konta wystarczy podać trzy dane weryfikacyjne:
• numer identyfikacyjny producenta – „numer gospodarstwa”,
• kwotę ostatniego przelewu otrzymanego z ARiMR, zrealizowanego w roku 2017
(w przypadku gdy rolnik w danym dniu otrzymał więcej niż jeden przelew należy wprowadzić kwotę z największego przelewu, w przypadku braku otrzymania przelewu od ARiMR w roku 2017 należy wprowadzić wartość 0),
• 8 ostatnich cyfr numeru rachunku bankowego wskazanego we wniosku o wpis do ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Po poprawnej weryfikacji system automatycznie założy konto oraz pozwoli na wprowadzenie indywidualnego hasła celem zapewnienia możliwości ponownego logowania do systemu. ARiMR zaleca utworzenie konta przed rozpoczęciem naboru wniosków w 2018 r. Krok drugi to wypełnienie wniosku o przyznanie płatności na rok 2018 z wykorzystaniem podpowiedzi wyświetlanych na bieżąco i dołączenie wymaganych dokumentów. Aplikacja automatycznie sprawdzi, czy wszystkie pola obowiązkowe we wniosku zostały wypełnione i czy wniosek został wypełniony poprawnie. Krok trzeci to wysłanie wniosku i pobranie potwierdzenia. Rolnicy, którzy nie mają dostępu do internetu, by złożyć wniosek, będą mogli skorzystać ze stanowisk komputerowych biur powiatowych Agencji oraz pomocy jej pracowników. Po udostępnieniu pełnej wersji aplikacji na stronie internetowej od 15 marca 2018 r. ARiMR uruchomi punkty pomocy technicznej w biurach powiatowych, gdzie rolnik będzie mógł skorzystać z pomocy technicznej przy wypełnianiu wniosku w aplikacji eWniosekPlus. Planuje się również zorganizowanie dni otwartych w biurach powiatowych, w trakcie których rolnik będzie mógł skorzystać z pomocy pracowników BP. W roku 2018 zamiast wniosku o przyznanie płatności rolnicy mogą złożyć pisemne oświadczenie, w którym potwierdzą brak zmian w porównaniu do wniosku z poprzedniego roku. Oświadczenie może być składane przez rolników, którzy we wniosku o przyznanie płatności na rok 2017 deklarowali powierzchnię gruntów ornych mniejszą niż 10 ha i:
ubiegali się o co najmniej jedną z płatności: 1) jednolitą płatność obszarową, płatność za zazielenienie, płatność dodatkową, płatność związaną do powierzchni uprawy chmielu, płatność do owiec, płatność do kóz, płatność niezwiązaną do tytoniu; 2) płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (płatność ONW) (PROW 2014-2020); 3) wypłatę pomocy na zalesianie (PROW 2007-2013); 4) premię pielęgnacyjną i premię zalesieniową (PROW 2014-2020);
nie ubiegali się o: 1) płatności dla młodych rolników, płatności do powierzchni upraw roślin strączkowych na ziarno, płatności do upraw roślin pastewnych, płatności do powierzchni uprawy buraków cukrowych, płatności do powierzchni uprawy ziemniaków skrobiowych, płatności do powierzchni uprawy truskawek, płatności do powierzchni uprawy pomidorów, płatności do powierzchni uprawy lnu, płatności do powierzchni uprawy konopi włóknistych, płatności do bydła, płatności do krów; 2) płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne (PROW 2014-2020); 3) płatności ekologiczne (PROW 2014-2020); 4) płatności rolnośrodowiskowe (PROW 2007-2013);
potwierdzają brak zmian w odniesieniu do wniosku o przyznanie płatności złożonego
w 2017 r.,
chcą ubiegać się w 2018 r. o te same płatności co we wniosku o przyznanie płatności w 2017 roku.
Oświadczenie będzie można składać w terminie od 15 lutego do 14 marca 2018 r. na formularzu udostępnionym na stronie internetowej ARiMR, w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych Agencji. Skuteczne złożenie oświadczenia będzie równoznaczne ze złożeniem wniosku o przyznanie płatności na rok 2018 i ubieganie się przez rolnika o płatności, o które ubiegał się w 2017 r. W przypadku, gdy po złożeniu oświadczenia w gospodarstwie wystąpią zmiany w zakresie wnioskowania lub działek referencyjnych (ewidencyjnych) lub działek rolnych, rolnik będzie musiał złożyć zmianę do wniosku w terminie do 31 maja 2018 r.
Pan Janusz Jachowicz – kierownik Oddziału WIORiN w Strzelinie przedstawił zagrożenia w uprawie ziemniaka, skupiając się na dwóch groźnych chorobach występujących w całej UE, w tym w Polsce: bakteriozie pierścieniowej i śluzaku ziemniaka stwierdzonym w naszym kraju po raz pierwszy w 2014 r.
Pani Paulina Plutecka z Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Strzelinie przypomniała założenia programu bioasekuracji jako działania wspomagającego zapobieganie szerzenia się afrykańskiego pomoru świń oraz podstawowe zasady ochrony świń przed tą chorobą.
Pan Piotr Chacko z Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Strzelinie zapewnił rolników o dalszej pomocy przy wypełnianiu wniosków o dopłaty obszarowe, wniosków o dopłaty do materiału siewnego oraz wniosków do Agencji Nasiennej w Lesznie o udzielenie informacji o wykorzystaniu materiału ze zbioru odmiany chronionej wyłącznym prawem jako materiału siewnego (odstępstwo rolne). W najbliższym czasie uruchomione zostaną nabory na: Modernizację gospodarstw rolnych sektor d – zakup maszyn, Restrukturyzację małych gospodarstw oraz Premie dla młodych rolników (kwiecień – maj).
Pani Renata Migatulska – kierownik Placówki Terenowej KRUS w Strzelinie przypomniała zasady przyznawania emerytury rolniczej. Emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu (rolnikowi, domownikowi), który spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek emerytalny, który od 1 października 2017 r. wynosi 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny oraz 2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat. Okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu to okres ubezpieczenia społecznego rolników począwszy od 1 stycznia 1991 r. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników przewiduje także możliwość przyznania ubezpieczonemu rolnikowi emerytury rolniczej, jeśli spełni on łącznie warunki dotyczące: 1) wieku 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną; 2) podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat; 3) zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi przez ustawę z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 637) emerytura wcześniejsza będzie przyznawana tylko tym rolnikom, którzy wymienione wyżej warunki spełnią do dnia 31 grudnia 2017 r. Do okresów podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, od których zależy prawo do emerytury rolniczej, zalicza się okresy: 1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990; 2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.; 3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi. Przepisy emerytalne to przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.). Okresów, o których mowa wyżej, nie zalicza się do ubezpieczenia, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów. Osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej nie uwzględnia się okresów ubezpieczenia innego niż rolnicze - zmiana wprowadzona ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1097). Prawo do emerytury rolniczej uzyska zatem osoba podlegająca ubezpieczeniu społecznemu rolników, która poza wymaganym wiekiem oraz zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej (w przypadku emerytury rolniczej tzw. "wcześniejszej" ), będzie legitymować się co najmniej 25-letnim lub 30-letnim okresem podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. W przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. okresów podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu nie zalicza się również przy ustalaniu wysokości emerytury rolniczej. Niemniej osoba, która po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego nabędzie prawo do emerytury rolniczej (czyli będzie legitymować się co najmniej 25-letnim okresem podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu) oraz do emerytury pracowniczej, będzie miała prawo do wypłaty obu świadczeń emerytalnych. Pani Renata Migatulska poinformowała ponadto zebranych, iż Prezes Zarządu Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników, Adam Wojciech Sekściński, zawarł 11 października 2017 r. z Pocztowym Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych umowę grupowego ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób dzieci osób objętych społecznym ubezpieczeniem rolników w pełnym zakresie. Umowa obowiązuje od 14.10.2017 r. do 13.10.2018 r. i jest finansowana przez Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Grupowe ubezpieczenie NNW obejmuje wyłącznie dzieci (do ukończenia 16. roku życia) rolników, pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami lub opiekunami prawnymi, z których przynajmniej jedno podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie. Potwierdzeniem ubezpieczenia jest zaświadczenie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego informujące, że rodzic lub opiekun prawny jest objęty ubezpieczeniem społecznym rolników w pełnym zakresie (ubezpieczeniem emerytalno-rentowym oraz ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim) w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub był objęty tym ubezpieczeniem w okresie polisowym.
Na zakończenie głos zabrał Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej Pan Leszek Grala. Podziękował za możliwość uczestniczenia w Forum i przedstawił informacje z działalności Zarządu DIR w ostatnim czasie. Najaktywniejszym obecnie obszarem działalności Zarządu są zagadnienia związane z rozdysponowaniem gruntów z zasobów KOWR, a przede wszystkim kwestia przetargów ograniczonych ofert pisemnych i ich kryteriów. W ocenie Zarządu DIR idea przetargów ofertowych miała wyeliminować nieracjonalnie wysokie czynsze dzierżawne oraz zagwarantować, iż oferowane do dzierżawy grunty rolne trafią do okolicznych rolników i przyczynią się do powiększenia rodzinnych gospodarstw rolnych. Jako delegaci DIR, będąc reprezentantami środowiska rolniczego Dolnego Śląska, powinniśmy czynnie zaangażować się w konsultacje dotyczące reformy Wspólnej Polityki Rolnej po 2020 roku mając na uwadze fakt, iż ponad połowę dochodu gospodarstw w naszym kraju stanowią dopłaty bezpośrednie. Propozycja współfinansowania dopłat z budżetów krajowych poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej sprawi, że polscy rolnicy znajdą się w zdecydowanie mniej korzystnym położeniu w porównaniu z ich zachodnimi kolegami. Samorząd rolniczy powinien również w sposób zdecydowany i stanowczy domagać się znaczącej redukcji pogłowia zwierzyny łownej, przede wszystkim dzików i jeleni, gdyż wyrządzane przez nie szkody w uprawach i płodach rolnych obciążają głównie rolników. Jest to kwestia, która nabrała teraz szczególnego znaczenia w aspekcie rozprzestrzeniania się na terenie naszego kraju wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF). Rezerwuarem tej choroby jest środowisko leśne – dziki. Powinniśmy również z całą stanowczością domagać się poszanowania i zrozumienia dla ciężkiej pracy rolnika. Powinniśmy przypomnieć, że wieś jest przede wszystkim miejscem produkcji żywności, a związana z nią praca rolnika nie jest wybrykiem tylko koniecznością. W końcu wszyscy do życia potrzebujemy pożywienia. Kończąc swoje wystąpienie Prezes DIR Leszek Grala podziękował delegatom za aktywną pracę w ciągu ostatnich miesięcy i poprosił o dalsze merytoryczne zaangażowanie w działalność samorządu rolniczego na rzecz społeczności wiejskiej naszego regionu i kraju.
Spotkanie umilił występ Zespołu „Husynianki” z Gęsińca. Po części oficjalnej uczestnicy spotkania zwiedzili Kamieniołomy Granitu w Strzelinie.
dr inż. Anna Pętalska-Nispoń
