Posiedzenie Rady Powiatowej otworzył i prowadził Jan Figurak. Po przywitaniu i przedstawieniu gości rozpoczęto naradę. Wśród zaproszonych gości byli: poseł Anna Zalewska, Z-ca kierownika Sekcji Zamiejscowego Gospodarowania Zasobem w Świdnicy Pan Krzysztof Bieganowski oraz Pan Paweł Jerzyk z działu sprzedaży.
Głównym tematem posiedzenia były zasady sprzedaży i dzierżaw nieruchomości rolnych przez Agencję Nieruchomości Rolnych oraz rozdysponowanie gruntów rolnych na terenie powiatu świdnickiego, będących w zasobie ANR. Odpowiedzi na pytania rolników udzielał Z-ca kierownika Sekcji Zamiejscowego Gospodarowania Zasobem w Świdnicy Pan Krzysztof Bieganowski oraz Pan Paweł Jerzyk z działu sprzedaży. Najwięcej pytań rolnicy kierowali w sprawie przetargów na gminie Jaroszów oraz odwołanym przetargu na gminie Dobromierz. Dużo emocji budził sposób odwołania przetargu na gminie Dobromierz, ponieważ jak sie okazało został on odwołany przez Prezesa ANR na godzinę przed rozpoczęciem z powodu donosu. Jak twierdzą zainteresowani przetragiem rolnicy, czują się pokrzywdzeni, ponieważ uczciwe przystąpili do przetargu, złożyli wszystkie niezbędne dokumenty, oświadczenia, wpłacili wadium, a to wszystko wiąże się z poniesieniem niemałych środków finansowych. Rolnicy pytali kto im teraz zwróci poniesione koszty? Sama forma odwołania przetargu jest zastanawiająca, bo okazuje się, że Agencja nie rozpatrzyła owego donosu, który mówił o rzekomej zmowie startujących w nim rolników. Rolnicy wszystkiemu zaprzeczają. Zwracają uwagę, że jeżeli Agencja rozpatrzyłaby donos i sprawdziła oferty to okazałoby się, że na jedną działkę startowało co najmniej dwóch rolników. Rolnicy biorący udział w tym przetargu skarżyli się, że nie zostali oficjalnie poinformowani o powodach odwołania przetargu. Pan Krzysztof Bieganowski poinformował, że przetarg został odwołany przez Prezesa ANR z powodu donosu i że członkowie komisji przetargowych powinni udzielić takiej informacji zainteresowanym. Rolnicy chcieli uzyskać informacje kto ten donos złożył i zaznaczyli, że byli u Prezesa ANR z tą sprawą który obiecał, że uruchomi ten przetarg. Pan Krzysztof Bieganowski zapewnił, że wszystkie uwagi rolników przekaże dyrektorowi. Zapewnił również, że wziął na swe barki przeprowadzenie tego przetargu oraz zapewnił, że będzie czuwał nad prawidłowym przebiegiem przetargu. Poprosił również rolników o udział w komisji przetargowej dla sprawnego przeprowadzenia przetargu. Rada Powiatowa DIR oraz zebrani rolnicy stoją na stanowisku, żeby przetarg na grunty w gminie Dobromierz odbył sie w jednym dniu. Podczas spotkania uzgodniono, że przetargi na gminie Dobromierz i Jaroszów odbędą się dzień po dniu. Pracownik ANR poinformował, że od momentu publikacji rolnik ma 2 tygodnie na złożenie dokumentów. Lista zakwalifikowanych osób będzie wywieszona przez 3-4 dni przed przetargiem, żeby zainteresowany przetargiem rolnik mógł na dzień przed przetargiem wpłacić wadium. Rada Powiatowa podjęła decyzję w sprawie przetargów na gminie Jaroszów, a mianowicie o zorganizowaniu wszystkich przetargów w jednym dniu poza jednym, który odbędzie się w późniejszym terminie z uwagi na procedury. Z-ca kierownika Pan Krzysztof Bieganowski wyjaśnił techniczne kwestie składania ofert. Poinformował, że jest możliwość składania ofert na kilka przetargów jednocześnie nie mnożąc dokumentów. Odpowiedział również na pytania rolników w związku z gruntami na Starym Jaworowie - sąd zawiesił wszelką możliwość rozdysponowania gruntu na dzisiaj, sprawa w sądzie ma odbyć się w grudniu br. Wyjaśnił również wątpliwości rolników co do wysokości wycen gruntów rolnych - niezależni biegli rzeczoznawcy wyłaniani są w przetargach organizowanych przez ANR, a następnie sprawdzani przez pracowników ANR. Agencja nie ma możliwości zarzucenia niezależnemu biegłemu złej wyceny gruntów. Z-ca kierownika Pan Krzysztof Bieganowski poinformował również, że wadium na przetarg na gminie Dobromierz będzie wynosiło 5%. W kwestiach zabezpieczeń wyjaśnił, że jeżeli są to duże kwoty to Agencja ma obowiązek zgłaszania takiego faktu do odpowiednich służb. Po przetargu jeśli będzie taka konieczność, pokażemy rolnikom granice. Delegaci Rady Powiatowej złożyli wniosek o zwrot poniesionych kosztów w razie odwołania przetargu.
Kazimierz Jurkiewicz przedstawił informację dotycząca organizowania przetargów ofert pisemnych oraz ustaleń z ANR. W dniu 26 sierpnia 2015 r. Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej Leszek Grala pilnie zorganizował spotkanie Zarządu DIR z Dyrektorem ANR OT/Wrocław Iwoną Dyszkiewicz i Z-cą Dyrektora OT/Wrocław Sławomirem Sprawką w sprawie ustalenia ujednoliconych zasad przeprowadzania przetargów ofert pisemnych na sprzedaż nieruchomości rolnych. Dyskusję rozpoczęto od przedstawienia informacji przez Wiceprezesa Ryszarda Borysa i Z-ca Dyrektora OT/Wrocław Sławomira Sprawkę ze spotkania z dnia 24 sierpnia 2015 r. Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych Leszka Świętochowskiego z prezesami wojewódzkich izb rolniczych, Zarządem KRIR oraz dyrektorami Oddziałów Terenowych ANR, na którym ustalono, że kryteria dotyczyć będą także przetargów ofert pisemnych na dzierżawę nieruchomości oraz zdefiniowano obowiązujące dla całego kraju cztery główne kryteria o wadze 70 pkt:
1. Powierzchnia gospodarstwa rodzinnego rolnika – 20 pkt
2. Odległość miejsca zamieszkania rolnika od sprzedawanej nieruchomości – 20 pkt
3. Powierzchnia gruntów nabytych lub wydzierżawionych z Zasobu oraz gruntów, na które oferent jest kandydatem na nabywcę lub dzierżawcę – 20 pkt
4. Proponowana cena nabycia nieruchomości – 10 pkt
W dyspozycji pomiędzy właściwą wojewódzką izbą rolniczą i dyrektorem Oddziału Terenowego ANR pozostały kryteria o wadze 30 pkt. Podczas spotkania Zarządu DIR i Dyrektorów ANR OT/Wrocław uzgodniono sposób ich rozdysponowania. Szczegółowo zdefiniowano cztery główne kryteria oraz ich wagi (100 pkt) obowiązujące na terenie Dolnego Śląska:
1. Powierzchnia gospodarstwa rodzinnego rolnika – 30 pkt
2. Odległość miejsca zamieszkania rolnika od sprzedawanej nieruchomości – 30 pkt
3. Powierzchnia gruntów nabytych lub wydzierżawionych z Zasobu oraz gruntów, na które oferent jest kandydatem na nabywcę lub dzierżawcę – 30 pkt
4. Proponowana cena nabycia nieruchomości – 10 pkt
Uzgodnione zasady przeprowadzania przetargów ofert pisemnych na sprzedaż zostały przekazane w dniu 27.08.2015 r. do akceptacji Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych i podpisane 10.09.2015 r. jako obowiązujące.
Zarząd Dolnośląskiej Izby Rolniczej stoi na stanowisku, że wdrożenie jednolitych zasad przetargów ofert pisemnych na terenie całego kraju ma służyć zwiększeniu możliwości nabycia gruntów rolnych przez gospodarstwa rodzinne, a nie zniechęceniu chętnych rolników do tej formy przetargów. Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej Leszek Grala 28.05.2015 r. wnioskował do Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych o oparcie krajowych zasad przeprowadzania przetargów ofert pisemnych na obowiązujących na Dolnym Śląsku. Zarząd Izby uważa, że kryteria: powierzchni gospodarstwa rodzinnego i odległość miejsca zamieszkania od wystawianej do przetargu nieruchomości są kryteriami, które w zasadniczy sposób promują rolników chcących powiększyć swoje gospodarstwa rodzinne i nabyć nieruchomość rolną położoną w bezpośredniej odległości od swojego siedliska. Dolnośląska Izba Rolnicza uważa, że kryterium proponowanej ceny jest najmniej istotne przy ocenie oferty pisemnej. Agencja w każdym przypadku uzyskuje ze sprzedaży nieruchomości, cenę nie niższą niż wartość rynkową tej nieruchomości w danym rejonie. Następnie przedstawił informacje o nadchodzących zmianach w obrocie ziemią. Nowa ustawa zastąpi ustawę z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Wejdzie w życie od 1 stycznia 2016 r. Zasadniczym celem, dla którego zdecydowano się na tak radykalne zmiany w porównaniu z obecnymi regulacjami, jest przeciwdziałanie skutkom uwolnienia w maju 2016 r. rynku obrotu polską ziemią dla obcokrajowców. Teraz rolnik może sprzedać swoją nieruchomość, komu zechce. Nie ma żadnych ograniczeń. Nowa ustawa przewiduje, że zarówno sprzedać, jak i kupić grunt będzie można tylko na zasadach w niej zawartych. Jeśli się je naruszy, transakcja będzie nieważna. Będzie zatem trudniej niż teraz. O ile idee, którymi kierował się ustawodawca są szczytne, to już analiza ustawy pod względem rozwiązań prawnych budzi szereg wątpliwości. Zanim podpisał ją prezydent już pojawiły się głosy ze strony parlamentarzystów, że wymagana jest rychła nowelizacja. Podważana jest nawet konstytucyjność tej ustawy. Swoboda w obrocie ziemią zostanie mocno ograniczona. Rolnik nie sprzeda ziemi tak jak dziś dowolnej osobie. Prawo pierwokupu dostanie nie tylko, tak jak obecnie, dzierżawca gruntu, ale i sąsiad (właściciel nieruchomości rolnej graniczącej ze sprzedawaną nieruchomością). Jeśli sprzedawana nieruchomość sąsiaduje z kilkoma gospodarstwami, sprzedający będzie mógł wybrać, który sąsiad skorzysta. Obowiązek poinformowania o prawie pierwokupu będzie miał notariusz. Jeśli nie będzie dzierżawcy ani zainteresowanego kupnem sąsiada, prawo pierwokupu przypadnie Skarbowi Państwa – Agencji Nieruchomości Rolnych. Jeżeli również ANR nie wyrazi chęci, dopiero wtedy osoba trzecia będzie mogła dokonać zakupu. Jak widać nikt tak łatwo spoza grona dotychczasowych dzierżawców ani sąsiadów ziemi nie kupi. Wątpliwości pojawiają się, gdy trzeba będzie ustalić krąg wszystkich uprawnionych sąsiadów, a praktyka pokazuje, że może to być wręcz niemożliwe, albowiem nie każda nieruchomość ma uregulowany stan prawny. Jeżeli jest duża ilość skonfliktowanych współwłaścicieli czy też brak ustalonych spadkobierców, sprzedaż najprawdopodobniej będzie wstrzymana. Nowa ustawa niestety milczy na temat rozwiązania tego typu problemów. Trudno oczekiwać, że to notariusz będzie prowadził dochodzenie w kierunku ustalenia kręgu uprawnionych właścicieli, wszak to na nim skupi się odpowiedzialność za niedochowanie wymagań formalnych. Sankcje dla niego, jak i dla stron umowy sprzedaży będą bardzo dotkliwe. Na szczęście przepisów dotyczących pierwokupu nie będzie się stosować, m.in. jeśli nieruchomość nabywa rolnik indywidualny na powiększenie swojego gospodarstwa rodzinnego (do 300 ha) lub osoba bliska. Definicja rolnika indywidualnego w tej ustawie zakłada, że jest to osoba, która nie tylko prowadzi gospodarstwo i ma odpowiednie kwalifikacje, ale i mieszka na terenie danej gminy co najmniej pięć lat. Duży problem będą mieli ci, którzy będą chcieli powiększyć gospodarstwo o grunty nie położone w ich gminie. Nowe przepisy mają na celu przeciwdziałanie rozdrabnianiu gospodarstw rolnych. Ustawodawca chce uniemożliwić przeniesienie działki rolnej lub jej części w przypadku, gdyby w efekcie podziału gospodarstwa powierzchnia użytków rolnych pozostała przy zbywcy była mniejsza od normy, którą – dla poszczególnych województw – ustali minister rolnictwa i rozwoju wsi. Jaka będzie wartość tej normy tego na razie nikt nie wie, ale zgodnie z ustawą nie może być ona większa niż czterokrotność średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w województwie ogłoszonej na podstawie przepisów o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego. Przeniesienie własności ma być też uzależnione od wydania przez dyrektora oddziału ANR decyzji stwierdzającej dopuszczalność podziału gospodarstwa albo potwierdzającej, że nie dochodzi do jego podziału. Od decyzji dyrektora przysługiwać będzie odwołanie w trybie przepisów k.p.a. Każdy nabywca nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa będzie musiał zobowiązać się m.in. do nieprzenoszenia jej własności przez 10 lat i do osobistego prowadzenia działalności rolniczej, a także do nieobciążania tej nieruchomości hipoteką (bez ograniczenia czasowego). W przypadku niedotrzymania powyższych obowiązków zobligowany będzie zapłacić ,,karę” w wysokości 40% ceny, za jaką kupił ziemię. Uniknięcie zapłaty owych 40% będzie możliwe w przypadku uzyskania pisemnej zgody ANR, która udzieli jej, jeżeli przemawiać za tym będą „ważne względy gospodarcze, społeczne i losowe” (przy tym ustawa zastrzega, że warunki i tryb wyrażenia takiej zgody mają być dopiero określone w rozporządzeniu ministra rolnictwa). Odpis każdej umowy przenoszącej własność nieruchomości albo jej części trzeba będzie przekazywać do właściwego ze względu na położenie nieruchomości dyrektora oddziału ANR. Obrót ziemią będzie więc bardziej zbiurokratyzowany.
Na zakończenie Poseł Anna Zalewska przedstawiła program dla rolnictwa: ustawa, która hamuje sprzedaż ziemi dla obcokrajowców, ubezpieczenia upraw, ustawa emerytalna, zostajemy przy KRUS, nie likwidujemy wiejskich szkół, możliwość zarabiania na mikroinstalacjach, zabezpieczenia związane z rozwojem, powołanie holdingu na bazie spółek skarbu państwa, który będzie odpowiadał za bezpieczeństwo żywności i gwarancję dla zbiorów, jak najmniej pośredników dla polskiej żywności, chcemy przystąpić do negocjacji pakietu energetycznego i walki o wyrównanie dopłat w rolnictwie.
Aleksandra Fałat