Posiedzenie Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego odbyło się 30 października 2015 r. w Starostwie Powiatowym w Oleśnicy. Posiedzenie Rady prowadził Pan Dionizy Prusiewicz - przewodniczący Rady Powiatowej w Oleśnicy.

W posiedzeniu udział wzięli m. in.: Leszek Grala – Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej, Ryszard Borys – Wiceprezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej, Wojciech Kociński – Starosta Oleśnicki, Sławomir Kapica – Burmistrz Miasta i Gminy Syców, Jarosław Głowacki – Burmistrz Miasta i Gminy Międzybórz, Robert Fryt – Wójt Gminy Dziadowa Kłoda, Marek Kończak – Dyrektor Wydziału Nieruchomości, Rolnictwa i Środowiska Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego, przewodniczący komisji szacujących straty spowodowane suszą w uprawach i działach specjalnych produkcji rolnej z terenu Powiatu Oleśnickiego, Elżbieta Lewicka i Eugenia Cieśla – Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu, PZD w Oleśnicy, Barbara Muzol – Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Biuro Powiatowe w Sycowie, Piotr Prędki – Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu, Biuro Powiatowe w Oleśnicy oraz członkowie Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego.
Posiedzenie otworzył przewodniczący Rady Powiatowej DIR Powiatu Oleśnickiego Dionizy Prusiewicz, który w pierwszej kolejności powitał zaproszonych gości oraz członków Rady, a następnie przedstawił porządek posiedzenia. Jako pierwszy głos zabrał gospodarz spotkania Pan Wojciech Kociński – Starosta Oleśnicki, który przedstawił krótką charakterystykę Powiatu Oleśnickiego podkreślając szczególnie jego rolniczy charakter.
W następnej kolejności miało miejsce wręczenie odznak honorowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi „Zasłużony dla Rolnictwa” oraz odznaczeń Dolnośląskiej Izby Rolniczej „Zasłużony dla Samorządu Rolniczego”, którego dokonali Pan Leszek Grala – Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej oraz Pan Wojciech Kociński – Starosta Oleśnicki. Odznaki honorowe Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi „Zasłużony dla Rolnictwa” otrzymali: Elżbieta Lewicka, Barbara Muzol, Wiesław Pluta, Halina Wojda, Jerzy Wojda oraz Andrzej Jaskuła. Natomiast odznaczenia Dolnośląskiej Izby Rolniczej „Zasłużony dla Samorządu Rolniczego” zostały wręczone: Andrzejowi Czechowskiemu, Jarosławowi Głowackiemu, Barbarze Zawiślańskiej-Józefiak, Gabrieli Szuper, Eugenii Cieśli, Dawidowi Samulskiemu i Krystynie Kłysz.
Następnie rozpoczęło się właściwe posiedzenie Rady Powiatowej, którego głównym tematem była dramatyczna sytuacja wielu gospodarstw rolnych spowodowana długotrwałą suszą oraz omówienie koniecznych zmian w metodologii szacowania strat spowodowanych suszą przedstawionych przez członków komisji „suszowych”. Obecnie ocena stanu zagrożenia suszą dokonywana jest w oparciu o raport dotyczący Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego opracowywany przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach. Ze sporządzonych protokołów strat i relacji członków komisji szacujących wynika jednak, że raport IUNG-PIB znacznie odbiega od rzeczywistej sytuacji na polach uprawnych. Raport Instytutu generalnie określa sytuację zagrożenia wystąpienia suszy rolniczej na poziomie gminy, jednak sieć stacji meteorologicznych to średnio jedna na powiat, co jest liczbą zdecydowanie zbyt małą. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, iż określenie kategorii gleby w raporcie IUNG nie koreluje z klasyfikacją gruntów. Poza tym, skąd członek komisji pracującej w terenie ma wiedzieć, w którym momencie na danym polu kończą się grunty, np. III klasy bonitacyjnej a zaczynają grunty IV klasy? Zmiany wymaga też sama metoda szacowania bilansu wodnego, która została opracowana w 2007 r. i od tamtej pory obowiązuje bez najmniejszych nawet zmian. Przykładowo w roku bieżącym wegetacja roślin rozpoczęła się już w miesiącu lutym. Zmianie uległy także krytyczne okresy dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych. Rolników obowiązuje zazielenienie i dywersyfikacja upraw. W świetle tych zmian powinno się również skorygować zalecane uprawy dla gleb najlżejszych. Raport IUNG nie uwzględnia bilansu wodnego na użytkach zielonych. Ponadto należy zmienić podejście do szacowania strat w produkcji zwierzęcej. Rozwój tej gałęzi produkcji, a zwłaszcza hodowli bydła, w znacznej mierze jest uzależniony od produkcji tanich, dobrych jakościowo własnych pasz gospodarskich. Z tego też względu użytki zielone stanowią podstawową bazę w produkcji pasz. Jeśli susza dotyka użytków zielonych, wpływa to bezpośrednio na produkcję zwierzęcą. W protokołach szacowania strat opracowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ogóle tego faktu nie uwzględniono. Komisja powołana przez Wojewodę, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, powinna składać się co najmniej z 3 osób, w tym 1 przedstawiciela ośrodka doradztwa rolniczego oraz 1 przedstawiciela izby rolniczej, mających wykształcenie wyższe albo średnie w zakresie rolnictwa, ekonomiki rolnictwa lub rybactwa, z tym, że w przypadku szacowania szkód w budynkach lub budowlach służących do prowadzenia działalności rolniczej co najmniej 1 osoba wchodząca w skład komisji powinna mieć wykształcenie lub doświadczenie zawodowe w zakresie budownictwa. W pracach ww. komisji jako przedstawiciel izb rolniczych może brać udział każdy rolnik (będący członkiem samorządu rolniczego) wskazany przez Zarząd właściwej wojewódzkiej Izby Rolniczej. Komisja jest zobowiązana sporządzić protokół z oszacowania wszystkich szkód, które wystąpiły w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej (tj. w uprawach, zwierzętach i środkach trwałych) w dwóch egzemplarzach, jeden dla wojewody, drugi dla producenta rolnego. W razie kilkukrotnego uszkodzenia tej samej uprawy, wysokość każdej następnej szkody ustala się z uwzględnieniem wysokości poprzednio ustalonych szkód w skali całego gospodarstwa rolnego w odniesieniu do średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji. W takim przypadku w kolejnym protokole wysokość szkód powinna zostać pomniejszona o szkody wykazane w poprzednich protokołach w odniesieniu do tej samej uprawy rolnej. W przypadku posiadania przez rolnika gruntów w kilku gminach, komisja powołana przez wojewodę dokonuje oszacowania szkód w skali całego gospodarstwa rolnego danego rolnika. W przypadku, gdy gospodarstwo rolne położone jest na terenie dwóch lub więcej województw, lub dział specjalny produkcji rolnej prowadzony jest na obszarze co najmniej dwóch województw i szkody powstały na terenie więcej niż jednego województwa protokół jest sporządzany przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na wystąpienie szkód. Następnie protokół zbiorczy sporządza komisja powołana przez wojewodę właściwego ze względu na położenie największej części gospodarstwa lub obszaru, na którym prowadzony jest dział specjalny produkcji rolnej, na podstawie protokołów przedłożonych przez producenta rolnego w terminie umożliwiającym komisji przekazanie wojewodzie protokołu zbiorczego w terminie 45 dni od oszacowania szkód.
Według informacji przekazanych przez Pana Marka Kończaka – Dyrektora Wydziału Nieruchomości, Rolnictwa i Środowiska Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego do DUW spłynęło od komisji szacujących straty spowodowane suszą ok. 5,5 tys. protokołów. Przy tej okazji poruszono kwestię różnic pojawiających się w protokołach na terenie poszczególnych województw. Na terenie województwa wielkopolskiego zmieniono przepisy, co pozwoliło na uwzględnienie ujemnego bilansu paszy w protokołach szacowania strat. W tym miejscu pojawiło się pytanie, dlaczego takich zmian nie dokonano na terenie województwa dolnośląskiego, co pozbawiło rolników możliwości uwzględnienia ujemnego bilansu paszy w protokołach szacowania strat.
Wszyscy obecni na spotkaniu byli zgodni co do tego, iż władza decyzyjna w odniesieniu do zakresu szacowania strat powinna skupiać się w rękach władz wojewódzkich. Pozwoli to na szybsze reagowanie w przypadku wystąpienia zagrożenia suszą rolniczą i dostosowanie skali tej reakcji do potrzeb i warunków lokalnych. Pan Leszek Grala – Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej stwierdził, iż nie należy już roztrząsać przeszłości i dokonywać rozliczeń, gdyż to niczemu nie służy. Teraz należy skupić się na przyszłości, wyciągnąć wnioski i popracować nad propozycjami zmian w przepisach dotyczących szacowania strat spowodowanych przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne w uprawach i działach specjalnych produkcji rolniczej. Dobrym początkiem współpracy w tym zakresie będzie planowane spotkanie przedstawicieli samorządów lokalnych, samorządu rolniczego, instytucji rolniczych oraz członków komisji „suszowych” z Panem Markiem Kończakiem - Dyrektorem Wydziału Nieruchomości, Rolnictwa i Środowiska Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Urzędzie Gminy w Dziadowej Kłodzie.
W następnej kolejności Pani Barbara Muzol z Biura Powiatowego ARiMR w Sycowie poinformowała zebranych, iż do Biura Agencji wpłynęło 541 wniosków o pomoc „suszową” na kwotę 3 558 392 zł (po wstępnej weryfikacji 2 156 260 zł). Na chwilę obecną 71 wniosków nie kwalifikuje się do pomocy (strata w gospodarstwie nie przekracza 30%). Kwota przyznanych już płatności wyniosła 284 789,40 zł. Złożone wnioski dotyczyły 47,30 ha drzew i krzewów owocowych oraz 11 673,36 ha pozostałych upraw. 175 producentów rolnych było ubezpieczonych, natomiast 366 nie posiadało ubezpieczenia. Ponadto do biura wpłynęło 3 087 wniosków o płatności obszarowe, w tym 2 219 przekazanych z Centrali do weryfikacji zaliczek, z czego: 2 020 do naliczenia oraz 741 wniosków ONW – naliczonych 197, wydanych decyzji 151 na kwotę 115 467,00 zł. Na działanie „Ułatwianie startu młodym rolnikom” w ramach PROW 2014-2020 wpłynęło 8 wniosków – wszystkie spełniają kryterium 15 pkt.
Na zakończenie Pan Piotr Prędki z Biura Powiatowego Dolnośląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Oleśnicy omówił pokrótce kwestię szkód wyrządzanych przez bobry w urządzeniach melioracyjnych i ciekach wodnych oraz możliwość rozbioru tam bobrowych po uzyskaniu wcześniejszej zgody Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Anna Pętalska-Nispoń